Breaking News
Loading...

Wednesday, August 12, 2015

Պատմության էջերից՝ Նիկոլ Դուման


1895 թ. հոկտեմբերի մի օր Նիկոլ Դումանն առաջնորդում էր 50 հոգանոց խումբը դեպի Վան-Վասպուրական: Նրա անբաժան օգնականը Վազգեն Տերոյանն էր:
Ճանապարհը դժվարին էր: Տարվա այդ ամսվա համար անսովոր ցրտաշունչ եղանակը լրացուցիչ դժվարություններ էր հարուցում: Արևմտյան Հայաստան չհասած` երկու հոգի ցրտից մահացան:
Հազիվ ոտք դրած Վասպուրականի հողին` հայդուկների խումբը պաշարվեց քրդական 1500-անոց հրոսակախմբի կողմից: Երկօրյա համառ մարտերից հետո, ընդամենը մեկ զոհ տալով, հայդուկներին հաջողվում է ճեղքել քրդերի շղթան ու ապաստանել հայկական Բողազ-Քյոսան գյուղում: Սակայն նրանց կրնկակոխ հետապնդող քրդերը պաշարում են նաև գյուղի այն մարագները, ուր ապաստանել էին հայ ազատամարտիկները:
Քրդերը, չկարողանալով գրավել մարագները, որոշում են կրակի տալ նրանց: Նրանք մարագի մոտ կուտակում են չոր փայտ ու խոտ:
Անելանելի դրությունից ելք է գտնում խմբապետ Նիկոլը: Նրա հրամանով ֆիդայիները բացում են մարագի դռները և դիմահար կրակով առաջ շարժվելով ու տապալելով շատ քրդերի` ճեղքում են շղթան ու դուրս գալիս շրջապատումից: Քրդերը մեծ կորուստներ են ունենում. զոհվում է երկու ցեղապետ: Իսկ ֆիդայիներն այս կռվում զոհ չտվեցին:
-Սա մարդ չէ, սա դուման է (փոթորիկ) է,- ասում են քրդերը` հիացած ֆիդայու համարձակությամբ ու արիությամբ և երգեր են հյուսում նրա մասին: Այդ օրվանից Նիկողայոս Տեր-Հովհաննիսյանը դարձավ Նիկոլ Դուման:
Նիկողայոս Տեր-Հովհաննիսյանը ծնվել է 1867 թ. հունվարի 12-ին Արցախի Խաչեն գավառի Ղշլաղ գյուղում:
Սովորել է Շուշիի թեմական դպրոցում, որտեղ էլ անցել է հեղափոխության դարբնոցը: 1890-ական թթ. դասավանդել է Հյուսիսային Կովկասի հայկական դպրոցներում, ապա` Թավրիզի ու Սալմաստի վարժարաններում: Այստեղ դասավանդելու տարիներին Նիկոլը աշակերտների սիրելին էր: Դասերից զատ նա ակտիվ ու աչքի ընկնող աշակերտներին հայրենասիրության դասեր է տալիս, զինավարժություններ անցկացնում:
Պատանի տարիքից հարել է ազատագրական շարժումներին: Մարտական մկրտությունը ստացել է 1894 թ. Դերիկում: Դերիկի վանքն այդ տարիներին հայ ազատամարտի զինանոցն էր: Այնտեղ էին հավաքվում զինյալ ֆիդայիները, վանքը նաև զինապահեստի դեր էր կատարում: Եվ ահա, Վանի փաշան փորձում է ծուղակ սարքել և ձերբակալել վանքում հավաքված 18 զինավառ հայ ֆիդայիներին: Շուրջ 500 հոգանոց ասկյարների զորաջոկատը պաշարում է վանքը: Սակայն հմուտ մարտավարությամբ հայ ֆիդայիներին հաջողվում է խույս տալ առանց կորուստների:
1895 թ. մեծաքանակ խմբով Նիկոլ Դումանն անցնում է Վան: Այստեղ նա հղացավ Խանասորի արշավանքի գաղափարը: Քրդական մազրիկ ցեղը, որ գործում էր Վասպուրական-Պարսկահայք սահմանագծին, հաճախ էր խոչընդոտում ֆիդայիների գործունեությունը և անհարկի կոտորածներ կազմակերպում հայության շրջանում: Հարկավոր էր պատժել մազրիկներին, ինչին էլ 1897 թ. ձեռնամուխ եղավ Նիկոլ Դումանը: Այս արշավանքի ժամանակ էլ առանձնացավ Նիկոլի ասպետական պահվածքը. «Տղե՛րք ջան, կանանց ու երեխաներին մի ձեռք տաք, բայց տղամարդկանց անխնա մորթոտեցեք»։
Խանասորի արշավանքը Նիկոլի մտահղացումն էր: Սակայն նա արշավանքին մասնակցեց սոսկ որպես հիսնապետ: Այստեղ էլ ընդգծվեց Նիկոլ մարտիկի անվերապահ նվիրումն ու հավատարմությունը հայրենիքին: Նա որևէ անձնական շարժառիթ չուներ. նրա նախաձեռնությունը ՀՅԴ-ն հանձնեց Վարդանին, և անխոնջ մարտիկը Խանասորի գործողությանը մասնակցեց որպես հիսնապետ:
Խանասորի արշավանքից հետո Նիկոլ Դումանն անցավ Կովկաս և հաստատվեց Բաքվում: Գերազանց ղեկավարելով Բաքվի հայության ինքնապաշտպանությունը` 1904 թ. նա հաստատվեց Երևանում:
Մեծ էր նրա դերը 1904-1905 թթ. Երևանի հայության ինքնապաշտպանության գործում: Նիկոլը հայության առաջնորդն էր, ոգին ու հրամանատարը: Նրա հրամանատարությամբ հայությունը հուժկու հարված հասցրեց Արարատյան դաշտում բնակվող թուրքերին: Նա մի քանի պատժիչ արշավանքներ ձեռնարկեց թուրքական բնակավայրերի դեմ: Նույն թվականին Նիկոլի հրամանով Բաթումում պատուհասվեց Երևանի նահանգի հայերի ջարդերի կազմակերպիչներից փաստաբան Կենգերլինսկին:
1910 թ. Նիկոլ Դումանը ՀՅԴ-ի կողմից ընտրվում է պատգամավոր և մասնակցում Կոպենհագենում անցկացված երկրորդ միջազգայնական կոնգրեսին:
1910-ական թթ. նա դարձյալ Կովկասում էր, ապա անցավ Արևմտյան Հայաստան` մասնակցելով հայ ազատամարտին:
Շուտով Նիկոլ Դումանն անցավ Պարսկաստան և մասնակցեց Իրանի հեղափոխական շարժումներին:
Նիկոլն ազգի նվիրյալն էր, նրա համար միակ սրբությունը հայրենիքն էր: Նրա կարգախոսն էր. «Ինչ էլ լինի, թե՛ թշնամուն և թե՛ բարեկամին հարգանք ու պատկառանք ներշնչողը, դժբախտաբար, դեռ կոպիտ ուժն է: Եվ մի ազգ, եթե ուզում է մնալ հարգված, եթե չի ուզում կորչել, պետք է լինի զենքի ընդունակ. միշտ պետք է լինի կազմ ու պատրաստ ինքնապաշտպանության համար, մանավանդ` քաղաքական ցնցումների վայրկյաններում»:
Նա հայ մարտիկի հավաքական կերպարն էր ու խիղճը: Առավել լավ է Նիկոլին նկարագրել ՀՅԴ պատմագիր Միքայել Վարանդյանը. «Բարձրահասակ, նիհար, ջղուտ ու ոսկրուտ, մեջքը փոքր-ինչ կորացած, սև, կայծկլտող աչքերով, ուժեղ, խուզարկու նայվածքով. պայծառ միտք, արագ ըմբռնող, ինքնավստահ ու կորովի, հանդուգն և ահեղ։ Հրամանատար մըն էր - սիրտը՝ պողպատ, խոսքը՝ կտրուկ, վճիռը՝ անդառնալի։ Երգեր հյուսեցին քյուրտերը անոր վարած կռիվներուն մասին - փայլուն ճակատամարտներու շարան մը։ Նիկոլ Դուման դաժան ու անխնա էր ամեն կարգի ոսոխներու դեմ, նաև՝ ներքին հակառակորդներու։ Խարազանն էր շանթաժիստներու, դասալիքներու, անկարգապահ զինվորներու»:
Նիկոլ Դումանը հայ ազատամարտի պատմության մեջ հարձակողական մարտավարության հիմքը դրեց: Նա հիմնավորում էր, որ ոչ միշտ է պաշտպանվողականությունը խրախուսելի, և հարկ է մերթ ընդ մերթ կիրառել հարձակողական, պատժիչ գործողություններ: Եվ նա իր մարտավարությունը հաջողությամբ կիրառեց ամենուր, երբ հայտնվում էր պայքարի կիզակետում:
1914 թ. Նիկոլ Դումանը ծանր հիվանդ էր. նա տառապում էր թոքախտով: Եվ ջանք չէր խնայում անգամ այդ վիճակում ծառայելու հայրենիքին: Սակայն տեսնելով, որ ի զորու չէ ոչինչ փոխելու, սեպտեմբերի 27-ին Կիսլովոդսկում ինքնասպան եղավ` իր մաուզերով կրակելով քունքին: Մինչ այդ նա իր կյանքին վերջ տալու խնդրանքով դիմել էր ընկերոջը: Բայց ո՞վ իր ձեռքով կգնդակահարեր հերոսին:
Նրա շիրիմն ամփոփում են սեպտեմբերի 28-ին Թիֆլիսի Խոջիվանքի գերեզմանատանը: Բազմահազարանոց ամբոխն արցունքներով ճանապարհեց հպարտ հերոսին: ՀՅԴ ականավոր գործիչներից Տաշոն` Հովսեփ (Իշխան) Արղությանը, իր ճառի մեջ ասաց, որ հիրավի Սիմոն Զավարյանը դաշնակցության խիղճն էր, իսկ Նիկոլը` դաշնակցության մարտիկը: Նիկոլի աճյունն ամփոփվեց հենց Զավարյանի շիրիմի կողքին: Այսօր այն հազարավոր այլ արժանավոր հայերի շիրիմների հետ պղծվեց և ոչնչացվեց վրացական իշխանությունների կողմից:
Հավանեցի՞ր, դե տեղեկացրու ընկերներիդ`

Monday, June 8, 2015

Քաղաքական միֆեր: Ծագումը, դինամիկան և գործունեության մեխանիզմները


Քաղաքական միֆ: Ծագումը, դինամիկան և գործունեության մեխանիզմները
Քաղաքական միֆը` դա քաղաքական իրողության, քաղաքական իրադարձությունների, քաղաքական քլիտայի գործողությունների բացատրման յուրօրինակ միջոց է, որը իրենից ներկայացնում է իրողության և հորինվածքի հետաքրքի համատեղում:
Քաղաքական միֆերը առաջանում են այն ժամանակ, երբ մարդիկ փորձում են տեղի ունեցող քաղաքական երևույթները բացատրել` ելնելով իրենց անձնական, հետևաբար սահմանափակ կյանքի փորձից, չունենալով անգամ բավական ինֆորմացիա և չտիրապետելով թեորեթիկական անալիզի հմտություններին:
Հաճախ կառուցվող միֆերը սկսվում են քաղաքական սուբյեկտներին այնպիսի նպատակների վերագրումից, որոնք շրջապատող մարդկանց կարծիքով պետք է որ լինեն: Այսպես ծնվում են պետության նախա•ահի, ընդդիմության լիդերի գործողությունների “իսկական” պատճառների բացատրման միֆերը: Միֆում մարդը արտաքին աշխարհ է փոխանցում այս կամ այն գործողության հնարավոր մոտիվների իր ընկալումը, գտնում կամ ստեղծում է  մի մարդու (խմբի) պատկեր, և նրան վերագրում է այս մոտիվները:
Քաղաքական միֆերը տարբերվում են նրանով, որ բարդ երևույթները բացատրում են շատ պարզությամբ, և նրանք միշտ կենտրոնացած են կոնկրետ անհատների և խմբերի վրա: Միֆի ուժը կայանում է կերպարի պարզության մեջ: Իր գիտակցության մեջ ստեղծելով այդ կերպարը, անհատը  ընտելանում է նրան, և այդ կերպարը, ասես թե, իրական է դառնում իր կողմնակիցների համար:
Մարդիկ սկսում են իրենց գործողություները կառուցել հաշվի առնելով միֆոլոգիական կերպարը, նրանք պայքարում են սատանայական ուժերի, գոյություն չունեցող կազմակերպությունների  հետ:
Որոշակի քաղաքական ուժեր օգտագործում են միֆոլոգիական կերպարների ուժը իրենց հակառակորդների հետ պայքարի համար, կամ իրենց սխալները կոծկելու համար:
Կարելի է ասել նաև, որ քաղաքական միֆը դա մի յուրահտուկ միֆ է, որը ազգի ընդհանուր հիշողության մեջ պահում է նրա սոցիալական փորձը, քաղաքական գործընթացների հոգե-բարոյական իմպերատիվները:
Հետևաբար քաղաքական միֆը իր կառուցվածքի մեջ ներառում է հետևյալը`
1. որևէ փորձառու իրավիճակի նախաձևը, որը կապված է սոցիալական կարգավորման չափերի իրագործման հետ:
2. կոնկրետ փորձի ներառումը, որը ստացվել է էմպիրիկորեն (փորձով), և միավորվել է տվյալ նախաձևի կողմից;
3. այլաբանական կերպարների համակարգ, որոնց ֆունկցիոնալ սիմվոլիկան “նախընտրելին” հարաբերակցում է “պարտադիրի” հոտ, այսինքն ընդունված նախաձևի հետ:
Քաղաքական միֆի լոգիկան կայանում է նրանում, որ որոշակի պատճառային կապը, որը սակարկվում է սոցիալական ճգնաժամի արդյունքում, տեղափոխվի միֆային կերպարների ոլորտ, որտեղ կարող է գտնվի նոր պատճառային կապ և հետո տեղափոխվի քաղաքական իրականություն: Այսպիսով քաղաքական միֆը իր մեջ ներառում է մի յուրօրինակ փնտրողական լոգիկա, որը գործում է ելքային տվյալների ամբողջության բացակայության դեպքում:
Էլիտայի համար քաղաքական միֆի տեխնոլոգիական նշանակությունը կայանում է նրանում, որպեսզի կարողական քաղաքական գործընթացների մակերես հանել այն նախաձևը, որը թույլ կտա քաղաքական գովազդի օգնությամբ տալ գործունեության որոշակի մոտիվ: Նախաձևի օգնությամբ իրականացվում է “նախընտրելին”  և “պարտադիրի” կապը սկզբում միֆային կատեգորիայում, իսկ հետո արդեն ընտրված քաղաքական գործընթացում:
Ազ•ային նախաձևերի ոչ ճիշտ ներկայացումը կարող է հանգեցնել քաղաքական գովազդի մերկացմանը` որպես սուտ-միֆ, իսկ քաղաքական գործչին` որպես սուտ-հերոս: Սուտ միֆը գրավել մսսային մինչև այն ժամանակ, երբ նախաձևական իրավիճակը չբացահայտի այն, որ այդ միֆը հակասում է  նախնիների փորձին, որը գոյություն ունի հասարակական գիտակցության մեջ անկախ նրա ցանկությունից: Բայց որևէ միֆի գոյության փաստը որոշակի ժամանակահատվածում չի երաշխավորում նրա դրական ուղղվածությունը: Սուտ-միֆը իրեն դրսևորում է ոչ թե այսօրվա մասսայական տրամադրվածությամբ, այլ   հենց նրանով, որ չի համապատասխանում նախաձևին:
Որոշ հետազոտողներ համոզված են, որ միֆը քաղաքականության մեջ դա ինչ որ մի բան է, որը վերջնականորեն նախաձևական է, և այդ իսկ պատճառով էլ ենթակա չէ մոնիպուլյացիայի, այսինքն զրկված է գործիք լինելու որակներից: Այս տեսանկյունից մենք կարող ենք միայն տեսնել, որ մեր ենթակայության տակ չգտնվող միֆերը ազդեցություն ունեն մեզ վրա, և կարող ենք բացատրել դրական գործընթացները` ուսումնասիրելով, թե ինչպես են այս միֆերը վերափոխում մեր ցանկությունը:
Այլ տեսանկյունից, քաղաքական միֆի հիմնական բնորոշումներն են` նախաձևի վրա հիմնվելը և որոշակի տեխնոլոգիական արհեստականությունը: Այսինքն, քաղաքական միֆը ինքնակամորեն ծագում է մարդու բնությունից, և միաժամանակ, ստեղծվում է նրա կողմից արհեստականորեն: Այստեղ չկա ոչ ձևավորման բնական մեխանիզմներ, ոչ էլ գիտակցական մեխանիզմներ: Կարելի է ասել, որ քաղաքական միֆը հանդիսանում է քաղաքական նպատակների համար նախատեսված որոշակի մշակույթային միֆի հարմարեցում: Նրա հիմքում միշտ ընկած են որոշակի արհեստական կոնցեպցիաներ:
Այսպիսով կարելի է ասել որ`
1. միֆը դա ` հորինվածք կամ ֆունկցիա, կամ ֆանտաստիկ հորինվածք չէ, այլ գիտակցության և բնության անհրաժեշտ կտեգորիա է;
2. միֆը իդեալական կյանք չէ, այլ շոշափելի և ստեղծագործ առարկայական իրականություն է;
3. միֆը գիտական կառուցում չէ, այլ կենդանի սուբյեկտ-օբյեկտ փոխհարաբերությունն է, իր ճշմարտացիությամբ, օրինականությամբ և կառուցվածքով;
4. միֆը մետաֆիզիկական կառուցում չէ, այլ իրականություն է, որը առաջացել է սովորական երևոիյթների ընթացք է;
5. միֆը այլաբանություն կամ սխեմա չէ, այլ սիմվոլ է, որը իր մեջ կարող ե ներառել այլաբանություն կամ սխեմա:
6. և վերջապես միֆը պոետիկական ստեղծագործություն չէ:
Իսկ եթե մենք խոսում ենք քաղաքական միֆի մասին, ապա այստեղ ճշմարիտ են նաև հակառակ ֆորմուլաները, որտեղ դրսևորվում է միֆ ստեղծողը, որը ունակ է հորինելու, գիտական կառուցումի, այլաբանության և սխեմայի օգնությամբ սիմվոլների ձևավորման, միֆի պոետիկական ստեղծման և այլն:
Այսպիսով քաղաքական միֆը, որոշակի իմաստով,  ծագումով հանդիսանում է նախաձևի հակապատկերը: Բայց դա միայն առաջին հայացքից, քանի որ քաղաքական միֆի ամբողջ “հակամիֆական” կողմը թաքցված է միֆ ստեղծողի կողմից և միֆը օգտագործողի համար այն գոյություն չունի:
Մաղաքական միֆը, ինչպես նաև նախաձևական միֆը, բնութագրվում են որոշակի կոմպոնենտներով` աշխարահայացով, ժամանակակետով, որը կապված է ազգային պատմության և կուլտուրայի հոսքերի հետ, ապա•այի պատկերացմամբ և այլն:
Եթե նախաձևական միֆի խնդիրը կայանում էր նրանում ,որպեսզի ցանկացած սոցիալական գործողություն ստեղծի աշխարհի կոսմոգեն մոդելը, ապա քաղաքական միֆի կուլտուրային խնդիրը կայանում է աշխարհի սոցիալական պատկերի վերականգնման մեջ, որը ավերվել է սոցիալական կատակլիզմի ժամանակ:
Քաղաքական միֆի ևս մեկ տեսակետ է այն , որ նա համընդհանուր ճգնաժամային իրավիճակի ժամանակ իրականության կազմավորում է, այսինքն այն իրավիճակի , որի ժամանակ աշխարհի պատկերը հնարավոր չէ վերականգնել և յուրացնել որպես  ամբողջականություն:  Այն բաժանվում է հատվածների, որոնք միանում են միֆոլոգիական կապերով: Եվ միայն հետագայում միֆոլոգիական կոնստրուկցիաները “մեծանում” են ռացիոնալ պատկերացումներով, կոնցեպցիաներով, իրավական և քաղաքական հայեցակետերով:
Եվ այնուամենայնիվ, քաղաքական միֆի պարզեցման հետ մեկ տեղ նրա հիմքում ընկած է կոնցեպցիան: Քաղաքական միֆը ինքն իրեն չի ծնվում, այլապես այն չէր մտնի քաղաքականության մրցակցային դաշտ:
Կասսիրերը նշում է, որ քաղաքակիրթ մարդը` չնայած նրան, որ մխրճված է միֆի մեջ, ինչպես և հնագույն ժամանակների մարդը, այնուամենայնիվ, լիովին չի կարող հրաժարվել ռացիոնալ  պահանջներից: Իր հավատքի համար նա փնտրում է ինչ-որ կտրված հիմքեր: Համապատասխան թեօրեթիկ ձևակերպումը կարող է լինել բավականին բարդ, չնայած որ հանդեցնում է այդ նույն հոգեկան հուզմունքներին: Հենց այստեղ էլ մենք հանդիպում ենք միֆի և քաղաքական միֆի տարբերությանը: Քաղաքական միֆի մեջ կա, և չի կարող չլինել ռացիոնալ տակդիր:  
Ժամանակի միֆոլոգիական մոդելը նույնպես սպեցիֆիկ է. ապագան ընդհանրապես գոյություն չունի կամ հավասարեցվում է անցյալի հետ: Քաղաքական միֆում ժամանակի մոդելը նույնպես սահմանափակվում է մեկ կամ մի քանի իրադարձություններով, որոնք արժեքավոր են միայն  իրենց սիմվոլային կապիտալով: Նրանում, ինչպես նաև նախաձևական միֆում, գլխավորապես գոյություն ունի երկարատև անցյալ: Ներկան պարզեցված է և դատարկված է:  
Քաղաքական միֆը առաջ է քաշում որոշակի միտք-ճշմարտություն, որը ընկած է աշխարհի պատկերի հիմքում: Սակայն ինքը` “աշխարհի պատկերը” կառուցվում է որպես ապագայի կերպար: Համապատասխանաբար, գոյություն ունի պատմության որոշակի սկզբնակետ, որը հիմք է հանդիսանում քաղաքական միֆի կառուցման համար:
Քաղաքական միֆի մեկ այլ հատկանիշ է անավարտությունը: Փաստորեն հնարավոր չէ գտնել վերջնականորեն ձևակերպված քաղաքական միֆ: Նա մշտապես գտնում է կառուցման վիճակի մեջ` անցնելով իր զարգացման մի քանի փուլեր:
Ժամանակակից միֆի յուրահատկությունը կայանում է նրա կարճատևության մեջ: Համաշխարհային կրոնները ծնում են միֆեր, որոնք գործում են հազարամյակներ: Այն ժամանակակից քաղաքական միֆերը, որոնք բացառում են կրոնի վրա հիմնվելը, դառնում են սահմանափակ:
Քաղաքականության մեջ միֆի օգտագործման ևս մեկ միջոց է հաղորդակցման համակարգի ստեղծումը, ինֆորմացիոն պիրամիդայի ստեղծումը, որտեղ հասարակության վերնախավը ավելի ինֆորմացված է և կապի մեջ է հասարակության հիմնական մասսայի հետ:
Վերնախավը տիրապետում է միֆին ավելի ճյուղավորված վիճակով, իսկ հանդիսատեսին ժամանակ առ ժամանակ առաջարկում է միայն անցնել այն միջանցքներով, որոնք լավագույններին թույլ են տալիս աստիճանաբար բարձրանալ վեր` միֆը հասկանալու համար:
Այստեղ գրավում է խորը ինտելեկտուալ սովորույթների մեջ ներգրավված լիները, որը ներկայացնում է միֆի բարդ կառուցվածքը: Նմանօրինակ իերարխիաներ են հանդիսանում կրոնական կազմակերպությունները, հատուկ ծառայությունները, գաղտնի հասարակությունները և այլն:
Քաղաքական միֆի տարալուծումը տեղի է ունենում քաոսային ուժերի ներխուժման արդյունքում, որոնք դադարում են էկրանավորվել ազգային կրոնի կողմից, ինչը իշխանավոր շրջանակներին տալիս է սոցիալական կուլտուրայի լեգիտիմության յուրօրինակ ձև:  Առանց ճիշտ-ճշմարտացիություն սիմվոլիկ իդեալի, իշխանությունը բաց է ուժային հավասարակշռության ցանկացած տատանման առջև:
Քաղաքական միֆը միշտ ամբողջական է և միշ ունի թույլ տեղեր, քանի դեռ չի հասել կատարյալ միֆի: Քաղաքական միֆի  “գրել վերջացնելու” խնդիրը կապված է նրա հետ, որ միաժամանակ հնարավոր չէ պահպանել նրա և ռեալիստական և միֆային կողմերը: Կամ չկան միֆային վիճակներ, կամ չկա որոշակի կոնցեպցիա, կամ նրանք չեն հանդիպում իրար մեջ: Արդյունքում միֆառիտուալային խմբակցությունները վերանում են կամ նախաձևի բացակայությունից, կամ էլ արդիականության հետ կապի բացակայությունից: Հետևաբար, քաղաքական միֆի կենդանի մնալու համարնանհրաժեշտ է միֆային ստեղծագործ գործունեություն, որը հենց ինքը քաղաքականությունն է:
Այսպիսի հնարավորության մասին գրել է Է. Կասսիրերը “Պետության Միֆը” գրքում. նա գրում էր, որ “Նոր քաղաքական միֆերը ` դրանք շատ հմուտ և փորձառու մարդկանց կողմից արհեստականորեն հավաքված իրերն են”: Մեր մեծագույն տեխնոլոգիական դարաշրջանին` 20-րդ դարի ուսերին էր ընկած  զարգացնել միֆի նոր տեխնիկա:  Սրանից հետո նույն հաջողությամբ և նույն ձևով կարելի է հավաքել միֆը, ինչպես որ ժամանակակից զենքը: Սրանում կայանում է մի նոր և սկզբունքնորեն կարևոր հանգամանք:
Այսպիսով քաղաքական միֆերը տարբերվում են նրանով, որ բարդ երևույթները բացատրում են շատ պարզությամբ, և նրանք միշտ կենտրոնացած են կոնկրետ անհատների և խմբերի վրա:
Քաղաքական միֆերը առաջանում են այն ժամանակ, երբ մարդիկ փորձում են տեղի ունեցող քաղաքական երևույթները բացատրել` ելնելով իրենց անձնական, հետևաբար սահմանափակ կյանքի փորձից, չունենալով անգամ բավական ինֆորմացիա և չտիրապետելով թեորեթիկական անալիզի հմտություններին:
 աղբյուրը` այստեղ:


Հավանեցի՞ր, դե տեղեկացրու ընկերներիդ`

Tuesday, June 2, 2015

HATRED TOWARDS ARMENIANS IN AZERBAIJAN

                                 
                                                                                    Davit Torosyan

YSU, Faculty of Philosophy and Psychology,
Department of History, Philosophy, bachelor 2nd year
Scientific director ; p.s.c. ; associate professor Armen Sargsyan







HATRED TOWARDS ARMENIANS IN AZERBAIJAN

                                                                       Tell me, what are the moods dominated in the minds of 
                                                           children,and I will tell you the character of the next generation. E. Berk

One of the agenda issues of the two newly independent states and  all Armenians  from the very first days has been appreciation of their own identity, its maintenance and development against which whith its sharp stick, has always been and remains the political car of Azerbaijan from low-level officials to the President. More than two decades ago the anti-propaganda launched with a new spirit gained new momentum due to the latest technology advances. But it’s more important for us not to concentrate on incidents,but on the whole event. As we know, hatred towards Armenians, aggression dissemination, forgery and embezzlement of historical and cultural values and implementation of a number of other insidious purposes  towards politics are not new to us: roots are very deep and dropped out a long time ago. The President of Azerbaijan Ilham Aliev has always mentioned obout such a policy and continues to mention,his aim has always been and remains  the recovery of "historic lands and territories” of Azerbaijan,and for making it possible they use one of the worst methods – the hatred towards Armenians in Azerbaijan and the “creation” of their history using the history of other nations. An integral part of this policy is sowing hatred towards Armenians. One of the most striking manifestations of such a policy is Aliyev's recent statement;he mentions: “Youth, children should live on the idea of ​​the return of our ancestrial  lands including Armenia”.
A.Sargsyan  represents more precisely the policy of targeted bases of Azerbaijan: “Various falsifications observed in Azerbaijan aim to undermine the political and legal basis for determination of Artsakh,to form Azerbaijani aidentity of claimant towards Artsakh,as well as to escalate the anti- Armenian atmosphere”.
Literature,text-books,Media etc. are the most popular platforms for Xenophobia and large-scale dissemination. “Tell me,-Writes Berk ,- what are the moods dominated in the minds of  children,and I will tell you the character of the next generation”. So from here it is already clear what is the aim of Azrbaijani text-books. At the same time, the Azerbaijani “caviar and petro-dollar policy’’ fator should be mentioned. Due to this the events taking place on the front are distorted from European high chairs, give biased estimates to the current situation in Armenia and Azerbaijan. But some facts should also be mentioned:
·         The resources of Azerbaijan are not limited,and one day the petro-dollars will be finished,due to which the history of Azerbaijan with “office basis” is create.
·         Armenia is behind Azerbaijan in the current fight and ,sure, our resources are limited in this sphere,though  being a question of the schedule.
·         We have advantages only as much as we try to protect our own history,whereas Azerbaijan tries to edit history and to create it in a past date.
To avoid semantic and functional misunderstanding in the text,it should be noted that it’s not right to use the word “Azerbaijani” as such a nation just doesn’t exist,there exists only a territory ,which is called Azerbaijan,so the people who live there can be called Azerbaijani habitants.This question was also examined by A. Manasyan,who writes . “ In the beginning of the 21st century in the north of Araks today’s territory or half of the territory which was under the power of Azerbaijan,got the independence. It was decided in advance that it would be called  ”Eastern and Southern Caucasian Republic” , but “Musavat” could change this decision and to rename the country  “The Republic of Azerbaijan”. According to this decision the iinhabitants who were called Tyurks or Caucasian Tatars, already in the 1930s were called Azerbaijani people. So this is how the Azerbaijani “nation” was born.
Till the escalation of anti-Armenian policy, Azerbaijan tried to drown the newly independent Artsakh in blood trying to privatize Armenian history and area with the help of weapons.The result was the imposed war to Armenians. The detailed explanation of the phenomenon gives A. Manasyan,who writes:  ‘ The Repulic of Azerbaijan declared by breaking the USSR lwas,  tried to take to knees by force of weapons the newly independent country,to destroy its population continuing Sumgait genocide strategy, to exterminate the people,who had the right to live. Artsakh submitted the challenge,and, as the further events showed,honorably got out of the trial’. It should be  noted,that Azerbaijan’s claims, that Armenians due to foreigners, rebels and mercenaries,are absurd,because in those days both the Republic of Armenia and NKR were in such terrible social-economical conditions,that they were unable to pay for mercenaries.We cannot ignore the Chechen military leader Shamil Basayevs’ words: ‘ Struggling in Artsakh ( Karabakh) is worthless, The Azerbaijani people can’t defeat Armenians. We came to Karakabh to struggle not for titles,but for the idea of jihad,but when we reached and saw the situation,we understood,there there is no sign of jihad.There were very few High-ranking officers in Azerbaijani army ,you could trust.Armenians were prepared for the army better. Give me twenty Armenian militaries and I will conquer Russia’8.
The names and titles play an important role in forming the identity.Hamlet Petrosyan writes about this: ‘…to call (to give name) means to create ‘9. Due to the above-mentioned two quotes,we can conclude ,that being named Azerbaijan,they ‘created’ Azerbaijan and Azerbaijani,but this is at least ridiculous.In other words , creating a nation in some minutes, also its culture,history and identity is absurdity. And to overcome the identity crisis,they began to use all the possible and impossible means. On the way of identity crisis of ‘Azerbaijani’ we can single out the two main methods of their policy:
1.      To reach their goals through degredation.This is the most popular method in Azerbaijan nowadays.They are trying to show that they are devotional nation and have all the positive attributes among other nations. In this way they want to increase ‘The qualitative advantage’ towards Armenians reviling, diminishing and distorting Armenian identity.
2.      Crossroad policy or past policy research. With the help of this method they find something positive in the history ,the owner of which is not fixed, and try to show as theirs, In case of failure, they do not worry, because by and large they do not lose anything.
Epos,being the ‘encyclopedia’ of the nation,their system of values is greatly important. The Azerbaijani people don’t have an epos ,but considering the fact,that they are part of Turkish nation,the latter being ‘the older brother’ of Azerbaijani people, the Oghuz epos is also ascribed to the ancestors of Azerbaijani people. In this epos the fundamental principles of identity formation  are : to cut off heads,to shed blood,killing etc.. Professor H. Mirzoyan writes about this: “ it’s not a secret that in every epos there are scenes of killing,blood shedding but all these we can see in war scenes by enforcement during the clash.Like all the other eposes, the Oghus epos is also full of such scenes. But it’s different from all the other eposes,because the scenes of mussacre we can see both in war-time and in every-day  life and it is considered to be normal. Cuttting heads and shedding blood is regarded to be the maturity step for a boy and courageous step for a man”. After the publication of professor Mirzoyan’s  issue there were quotes in Azerbaijan.For this we can cite this Armenian proverb: “ The thief souths first,hold the thief”.
All of us know the ways of becoming a man,the ways to gain human dignity,glory and honor, as well as the reasons and situations to kill people or to shed blood  in Armenian epos ‘Sasna Tsrer’ . The topics involved in Armenian educational system are in contrast with those in Azerbaijani system.Of course some parts of the epic novel ‘ Sasna Tsrer’ are involved in the education system for elementary and middle school literature, particularly in the 6th grade "Literature" course textbook,where it says:
Who is asleep, awake,
Who is awake, saddle the horses.
Who has saddled, make weapons.
Who has made, go and ride,
And don’t say-David came as thief and want as thief.
The above-mentioned ‘Who is sleeping,awake’ is the direct answer to the action of Ramil Safarov,who killed with axe the Armenian officer Gurgen Margaryan when sleeping.As well as in some other sections in our epos the values and identities of Armenian nation are shown,the most remarkable out of which being the great respect towards the older and the attempts not to kill the civilians,of course,if they can be considered as civilians.In particular,listening to a request by an old person in Meliq’s army,Davit did not kill ordinary villagers who were forced to fight, but he continued to fight with Meliq.On contrary to all these examples, there are constant violations by Azerbaijani people  though there is a tripartite ceasefire agreement. As a result,the enemy openes fire on bordering villages towards  peaceful, unarmed and defenseless residents, the examples are  the recent attacks on the bordering positions of NKR ,the following days the enemy bombarded the frontier regions.
As mentioned earlier, the Azeri side falsifies the real time-period of their own history and background and interpretates out of the context the words of the  famous poet Al. Pushkin: “You're a coward, you're a slave, you're an Armenian” (Ты трус, ты раб, ты армянин). This thought has been speculated too much, even in demonstrations about the collapse of USSR, posters, books, media information, in all possible ways.The above-mentioned has been analyzed and covered a lot,but in different Azerbaijani sources there is a misunderstanding and obvious bias,disregard to scientific approach.We will present the situation and context in a simple and concrete way.
Tazite was a Chechen boy, whose education his father  entrusted to a Circassian (acc. to a  of the poem :Christ). With the words  "You're a coward, you're a slave, you're Armenian" he refused to Tazitits, bandit father, when his son, according to him, has acted three sins not  proper to Chechen. Tazite hadn't killed and robbed unprotected traveler Armenian,and most importantly,hadn’t taken the revenge of his brother from  the wounded enemy.That’s why the father considered his son to be coward,because he thinks only a coward would not kill the unprotected enemy ,slave,as just slaves are able to evaluate their freedom,and finally,Armenian,because only Armenians wouldn’t take the revenge of a wounded and unprotected enemy.So Pushkin didn’t humiliate Armenians,but made the whole world be aware of Armenians’ positive features and uniqueness.It becomes more and more obvious the unfriendly attitude towards Armenians from all the sectors,in the case,that behind all this stands political apparatus. Without trying to interpret the moral level of the personnel of the apparatus, it is obvious that at least the future generation of the Republic of Armenia has been raised in an atmosphere of hostility and not with xenophobic ideology.This was more than confirmed,when the murderer,who killed the Armenian officer with axe,Hungary extradited him to Azerbaijan.Protests started in Armenia,and the president of the Republic of Armenia asked to stop burning the flag,as people were burning the national flag of Hungary.

After all, by and large, today’s promiscuity can be considered as the start,as the anti-Armenian lobbying is gaining momentum, involving the Kurdish community. So we need to prepare for a counterattack to this insidious politics,and this time to give the last and devastating blow just with documents,main part of it fake and forged …

Հ.Գ Թարգամանությունը` Նարե Չոբանյանի:
Հ.Գ.Գ Գրականության ցանկը և հղումները կտեղադրվեն շուտով:
P.S The article is translated by Nare Chobanyan.
P.S.1 The References and links will be posted soon.
Հավանեցի՞ր, դե տեղեկացրու ընկերներիդ`

Sunday, May 31, 2015

Շնորհավոր ծնունդդ, ՀԵՐՈ΄Ս


Այսօր Դրաստամատ Կանայանի(Դրո) ծննդյան օրն է: Դրոն ծնվել է 1884թվականի մայիսի 31-ին: Փառք քեզ հերոս.քո ոգով դեռ  բազում սերունդներ կդասիարակվեն:
Ձեզ ենք ներակայցնում Դրոյի երգը.


Հավանեցի՞ր, դե տեղեկացրու ընկերներիդ`

Thursday, April 23, 2015

ՀԱՅԻ ԵՐԴՈՒՄ ԾԻԾԵՌՆԱԿԱԲԵՐԴՈՒՄ


Եթե ամեն 1.000.000 հայից 100.000-ը նկատեն այս երդումը, նրանցից 10.000-ը դիտեն, լսեն կամ կարդան, այսքանից 1.000-ը հավանեն, 1.000-ից 100-ը երդումն ընդունեն, 100-ից 10-ը հիշեն իրենց երդումը, և այս 10-ից թեկուզ գեթ 1-ն էլ մի օր տեր կանգնի իր երդմանը, ապա ձեռնարկը կհամարեմ հաջողված...
Արսեն Համբարյան


Հավանեցի՞ր, դե տեղեկացրու ընկերներիդ`